Sürdürülebilirlik Hukukunda Türkiye’deki Gelişmeler

Sermaye Piyasası Sürdürülebilirlik İlkeleri Uyum Çerçevesi[1]

ÇSY ilkelerinin uygulanmasında gönüllülük esas olmakla birlikte, uygulanıp uygulanmadığının raporlanması zorunludur.[2]

II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 1. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen ortaklıklar, 2021 yılı itibarıyla faaliyet raporlarında 2020 yılına ait verileri içerecek şekilde sürdürülebilirlik ilkelerine uyum çerçevesine yer vermek zorundadır. Paylarını ilk defa halka arz eden veya borsada işlem görmeye başlayan ortaklıklar (“Ortaklık”) ise, paylarının borsada işlem görmeye başladığı yılı takip eden yıldan itibaren bu çerçeveyi faaliyet raporlarında bulundurmakla yükümlüdür.

II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği[3]

Birinci Bölüm

Amaç ve Kapsam

Madde 1

(2)- Aşağıda sayılan ortaklıklar, bu Tebliğin kurumsal yönetim ilkelerine ilişkin İkinci Bölümünde yer alan hükümlerine tabi değildir:

a) Payları borsada işlem görmeyen halka açık ortaklıklar.

b) Payları Ulusal Pazar, İkinci Ulusal Pazar veya Kurumsal Ürünler Pazarı dışındaki diğer pazar, piyasa veya platformlarında işlem gören ortaklıklar.

c) Paylarının ilk defa halka arzedilmesi ve/veya borsada işlem görmeye başlaması için Kurula başvuran/başvurulan ortaklıklardan; payları Ulusal Pazar, İkinci Ulusal Pazar veya Kurumsal Ürünler Pazarı dışındaki diğer pazar, piyasa veya platformlarında işlem görecek olanlar.

ç) 7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara göre dışarıda yerleşik sayılan ortaklıklar.

(5)- İkinci fıkrada sayılan ortaklıklar dışındaki ortaklıklar sürdürülebilirlik ilkelerine tabi olup, bu ortaklıkların kurumsal yönetim ilkelerine uyum raporlamalarında, sürdürülebilirlik ilkeleri uyum çerçevesi kapsamındakiaçıklamalara yer verilir.

Genel İlkeler

1- Strateji, Politika ve Hedefler

· Yönetim Kurulu (“YK”), ÇSY öncelikli konularını, risklerini ve fırsatlarını belirler ve buna uygun ÇSY politikaları oluşturur.

· Bu politikaların etkin bir biçimde uygulanması amacıyla, ortaklık içi yönergeler ve iş prosedürleri gibi düzenlemeler hazırlanabilir.

· Yönetim Kurulu, bu politikalarla ilgili kararları alır ve kamuoyuna duyurur.

· Ortaklık, ÇSY politikalarına, risk ve fırsatlarına uygun Ortaklık Stratejisini (“Strateji”) belirler.

· Strateji ve ÇSY politikalarına uygun kısa ve uzun vadeli hedeflerini belirler ve kamuya açıklar.

2- Uygulama ve İzleme

· Ortaklık, ÇSY politikalarının yürütülmesinden sorumlu komiteleri/birimleri belirler ve bu komiteleri/birimleri kamuoyuna açıklar.

· Sorumlu komite/birim, ÇSY politikaları kapsamında gerçekleştirilen faaliyetleri yılda en az bir kez ve her durumda Kurul’un ilgili düzenlemelerinde yıllık faaliyet raporlarının kamuya açıklanması için belirlenen azami süreler içerisinde YK’ya raporlar.

· ÇSY Kilit Performans Göstergelerini (“KPG”) belirler ve yıllar bazında karşılaştırmalı olarak açıklar.

·Teyit edilebilir nitelikteki verilerin varlığı halinde, KPG’leri yerel ve uluslararası sektör karşılaştırmalarıyla birlikte sunar.

· İş süreçleri, ürünler veya hizmetlerde sürdürülebilirlik performansını artırmaya yönelik yenilikçi çalışmaları açıklar.

3- Raporlama

· Sürdürülebilirlik performansını, hedeflerini ve eylemlerini yılda en az bir kez raporlar ve kamuya açıklar.

· Sürdürülebilirlik faaliyetlerine ilişkin bilgileri faaliyet raporu kapsamında açıklanır.

· Faaliyetlerinin BM 2030 SKA’dan hangileri ile ilişkili olduğu hakkında bilgi verir.

· Çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim konularında aleyhte açılan ve/veya sonuçlanan davalara ilişkin açıklama yapar.

A- Çevresel İlkeler

· Çevre yönetimi alanındaki politika ve uygulamalarını, eylem planlarını, çevresel yönetim sistemlerini[4] ve programlarını açıklar.

- ISO 14001 standardı.

· Çevre ve iklim değişikliği konusuyla ilgili ortaklıktaki en üst düzey sorumluyu, ilgili komiteleri ve görevlerini açıklar.

· Ortaklık, çevresel konuların yönetimi ve hedeflerin gerçekleştirilmesi için sağladığı teşvikleri açıklar.

· Çevresel sorunların iş hedeflerine ve stratejilerine nasıl entegre edildiğini açıklar.

· İş süreçleri, ürün ve hizmetlerdeki sürdürülebilirlik performansını ve bu performansı iyileştirmeye yönelik faaliyetleri açıklar.

· Ortaklık, sadece kendi operasyonları değil, tüm değer zinciri boyunca çevresel konuları nasıl yönettiğini ve tedarikçi ile müşterilerini stratejilerine nasıl entegre ettiğini açıklar.

· Ortaklık, çevresel konularda (sektörel, bölgesel, ulusal ve uluslararası) politika oluşturma süreçlerine katılıp katılmadığını açıklar.

· Ortaklık, üyesi olduğu çevre ile ilgili dernekler, kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri ile yaptığı iş birliklerini, üstlendiği görevleri ve desteklediği faaliyetleri açıklar.

· Ortaklık, çevresel göstergeler (sera gazı emisyonları - Kapsam 1 (doğrudan), Kapsam 2 (enerji dolaylı), Kapsam 3 (diğer dolaylı)[5] -, hava kalitesi, enerji yönetimi, su ve atık su yönetimi, atık yönetimi, biyoçeşitlilik etkileri) temelinde çevresel etkileri ile ilgili bilgileri, dönemsel olarak ve karşılaştırılabilir bir şekilde raporlar.

· Ortaklık, verileri toplamak ve hesaplamak için kullandığı standart, protokol, metodoloji ve baz yıl bilgilerini açıklar, ayrıca çevresel göstergelerdeki artış veya azalmaları önceki yıllarla karşılaştırmalı olarak raporlar.

· Ortaklık, çevresel etkileri azaltmak için BMİDÇS baz alarak kısa ve uzun vadeli hedefler belirler.

· Toplam enerji tüketim verilerini (hammaddeler hariç) raporlar ve enerji tüketimlerini Kapsam-1 ve Kapsam-2 olarak açıklar.

B- Sosyal ilkeler

· İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine, Türkiye’nin onayladığı ILO Sözleşmelerine ve Türkiye’de insan hakları ve çalışma hayatını düzenleyen hukuksal çerçeve ve mevzuata tam uyumun taahhüt edildiği Kurumsal İnsan Hakları ve Çalışan Hakları Politikası oluşturur. Söz konusu politikayı ve politikanın uygulanması ile ilgili rolleri ve sorumlulukları kamuya açıklar.

C- Paydaşlar, Uluslararası Standartlar ve İnisiyatifler

· Triple Bottom Line gibi burada da insanlar ve dünya öne çıkmaktadır.

· Benimsediği uluslararası raporlama standartlarını kamuya açıklar. Uluslararası raporlama standartlarından bazıları:

- Karbon Saydamlık Projesi (“CDP”)[6]: büyük şirketlerin karbon salınımları hakkında onlardan bilgi toplamayan ve bu bilgilerin sonuçlarını paylaşan tek bağımsız kuruluştur. 2000 yılında İngiltere’de kurulmuştur. Sera gazı salınımlarının miktarı, şirketlerin değerini de etkileyeceği için karbondioksit stratejileri, riskleri ve fırsatlarını yönetmek şirketler için oldukça önemli bir hal aldığı için CDP, şirketlerin bu verileri takip etmesini ve stratejik olarak plan yapmasını kolaylaştırır ve süreçte şirketlere destek olur.[7]

- Küresel Raporlama Girişimi (“GRI”)[8]: GRI, kuruluşlara sürdürülebilirlik performanslarını standartlaştırılmış, karşılaştırılabilir ve güvenilir bir şekilde nasıl raporlayacakları konusunda rehberlik eden bir dizi standart sunmaktadır. GRI Standartları, çevresel etkiler, sosyal etkiler ve yönetişim dahil olmak üzere sürdürülebilirliğin çeşitli yönlerini kapsamaktadır. “Önemlilik”[9] ise, GRI raporlamasının bir diğer temel ilkesidir. Kuruluşların, işletmeleri ve paydaşları için en önemli olan sürdürülebilirlik konularını belirlemelerini ve raporlamalarını gerektirir.[10]

- Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi (“IIRC”)[11]: Entegre Raporlama, bir kuruluş tarafından zaman içinde değer yaratma hakkında periyodik bir “entegre rapor” ile sonuçlanan bir süreçtir. Bu rapor sadece finansal performansı değil, aynı zamanda bir kuruluşun stratejisinin, yönetişiminin, performansının ve beklentilerinin dış çevresi bağlamında kısa, orta ve uzun vadede nasıl değer yarattığını da içerir. IIRC bilgilerin birbiriyle bağlantılı olmasını teşvik eder; yani entegre bir rapor, bir işletmenin farklı yönlerini (strateji, riskler ve fırsatlar gibi) birbirine bağlayarak kuruluşun nasıl değer yarattığına ve sürdürülebilirliğe katkısını rapor ile ortaya koyar.[12]

· İmzacısı veya üyesi olduğu uluslararası kuruluş veya ilkeleri kamuya açıklar.

D- Kurumsal Yönetim ilkeleri

· II-17.1 sayılı Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim Tebliği kapsamında zorunlu olarak uyulması gereken Kurumsal Yönetim ilkeleri yanında tüm Kurumsal Yönetim ilkelerine uyum s sağlanması için azami çaba gösterir.

SPK Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil Kira Sertifikası, Sürdürülebilir Kira Sertifikası Rehber[13]

Rehberin Amacı

· Rehber ile yeşil borçlanma aracı

· Sürdürülebilir borçlanma aracı ile yeşil kira sertifikası

· Sürdürülebilir kira sertifikası ihraçlarının uluslararası finansal piyasalardaki en iyi uygulamalar ve standartlarla uyumlu şekilde yürütülmesi

· Çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayabilecek yeşil projelerin finansmanında Şeffaflık, dürüstlük, tutarlılık ve karşılaştırılabilirliğin artırılması amaçlanmaktadır.

Dayanak

· Rehber 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 1. ve 128/1. (e) maddelerine dayanılarak düzenlenmiştir.

· Bu Rehberde yer alan hususlar Kurul Kararı hükmündedir.

- 6362 Sayılı Kanun (“SerPK”) madde 128;

Kurulun görev, yetki ve sorumlulukları

MADDE 128 – (1) Kurulun görev ve yetkileri şunlardır: e) Sermaye piyasasının gelişmesini teminen yeni sermaye piyasası kurumlarına ve araçlarına ilişkin usul ve esasları düzenlemek ve bunları denetlemek

Tanımlar

Bu Rehberde geçen,

· Borçlanma araçları: VII - 128.8 sayılı Borçlanma Araçları Tebliği’nin 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde tanımlanan sermaye piyasası araçlarını ifade eder.

- VII - 128.8 sayılı Borçlanma Araçları Tebliği’nin 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi;[14]

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 3– (1)

Bu Tebliğde geçen; Borçlanma araçları: İhraççıların bu Tebliğ hükümlerine göre borçlu sıfatıyla düzenleyerek ihraç ettikleri tahvilleri, paya dönüştürülebilir tahvilleri, değiştirilebilir tahvilleri, finansman bonolarını, kıymetli maden bonolarını ve bu Tebliğin 34 üncü maddesi çerçevesinde niteliği itibari ile borçlanma aracı olduğu Kurulca kabuledilecek sermaye piyasasıaraçlarını ifade eder.

Diğer borçlanma araçlarına ilişkin onay başvurularının Kurulca sonuçlandırılması MADDE 34–

(1) Bu Tebliğde sayılmamakla birlikte, Kurulun diğer düzenlemelerinin kapsamı içinde yer almayan ve niteliği itibari ile borçlanma aracı olduğu Kurulca kabul edilecek sermaye piyasası araçlarına ait izahname veya ihraç belgesinin onaylanmasına ilişkin başvurular, bu Tebliğ hükümlerinin kıyasen uygulanmasısuretiyle sonuçlandırılır.

(2) Niteliği itibari ile borçlanma aracı olduğu kabul edilen sermaye piyasası araçlarından, yatırımcı tarafından ödenen bedelin tamamının geri ödeneceği taahhüdünü içermeyen özellikteki borçlanma araçları, yurt içinde halka arz edilerek veya tahsisli olarak satılamaz. Yatırımcı tarafından ödenen bedelin tamamının geri ödenip ödenmediğine ilişkin tespitte, yatırımcıya yapılan geri ödemelerin vade içinde veya vade sonunda yapıldığına bakılmaz.

(3)Bankaların ihraç ettiği özkaynak hesaplamasına dahil edilecek nitelikteki borçlanma araçları için bu Tebliğin PDT’ye ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bankaların bu nitelikteki borçlanma araçlarının ihracına ve halka açık bankalar bakımından paya dönüştürülmesine ilişkin esaslar Kurulca belirlenir.

· Çerçeve belgesi, ihraççının yeşil borçlanma aracını bu Rehberde belirtilen temel bileşenlerle uyumlu şekilde ihraç edebilmesi için hazırlanmış ve yönetim kurulu tarafından onaylanmış bir belgedir.

· Kira sertifikası: III - 61.1 sayılı Kira Sertifikaları Tebliği’nin 3. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde tanımlanan menkul kıymeti “h) Kira sertifikası: Her türlü varlık ve hakkın finansmanını sağlamak amacıyla varlık kiralama şirketi tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık veya haktan elde e edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan menkul kıymeti,”

· Mavi borçlanma araçları: Deniz ve okyanus gibi su yaşam alanlarında olumlu çevresel, ekonomik ve iklimsel fayda sağlayan projelere kaynak bulmak amacıyla ihraç edilen borçlanma araçlarıdır.

Yeşil Borçlanma Aracı Temel Bileşenleri Rehber'in dört temel bileşeni vardır

I. İhraçtan Elde Edilen Fonun Kullanımı

II. Proje Değerlendirme ve Seçme Süreci

III. İhraçtan Elde Edilen Fonun Yönetimi

IV. Raporlama

Yeşil borçlanma araçları ve Yeşil Kira Sertifikası

• Rehber’in dört temel bileşeni ile çerçevelenen,

• İhracından elde edilecek fonun münhasıran elverişli yeşil proje tanımına uygun yeni ve/veya mevcut yeşil projelerin kısmen ya da tamamen finansmanı veya yeniden finansmanında kullanılacak olan,

• Borsada işlem gören veya görmeyen,

• Her türlü borçlanma araçlarını ifade eder.

Yeşil proje

• Rehber’in ihraçtan elde edilen fonun kullanım koşulları bölümünde belirtilen,

• İklim değişikliği etkilerinin azaltılması,

• İklim değişikliğine uyum,

• Doğal kaynakların korunması,

• Biyoçeşitliliğin korunması,

• Kirliliğin önlemesi ve kontrolü gibi çevresel amaçlara katkı sağlayan projeleri ifade eder.

Yeşil Borçlanma Aracına İlişkin Esaslar

1. Çerçeve Belgesi Taahhüdü

- İhraççı, yapacağı ihraçların, çerçeve belgesi kapsamında ve Rehber'de belirtilen esaslara uygun olarak gerçekleştirileceğini taahhüt etmelidir.

2. Fonların Kullanımı

- İhraçtan elde edilen fonlar, yalnızca Rehber'in ilgili bölümünde belirtilen yeşil proje tanımına uygun olarak kullanılmalıdır.

- Bu fonlar, yeni ve/veya mevcut yeşil projelerin kısmen veya tamamen finansmanı ya da yeniden finansmanında kullanılmalıdır.

3. Çerçeve Belgesi ve Uyum İncelemesi

- Yeşil borçlanma aracı çerçeve belgesinin, Rehber ile uyumlu olup olmadığı, bağımsız bir ikinci taraf görüşü ile incelenmeli ve değerlendirilmelidir.

• Yukarıdaki koşullar sağlandığında, ihraççı, ihraç edeceği borçlanma aracı veya kira sertifikası için “yeşil borçlanma aracı”, “sürdürülebilir borçlanma aracı”, “yeşil kira sertifikası” veya “sürdürülebilir kira sertifikası” terimlerini kullanabilecektir.

4. İhraççıların Sorumlulukları

• İhraççılar, yeşil borçlanma araçlarıyla ilgili başvurularını yaparken, çerçeve belgesini ve bu belgenin Rehberin dört temel bileşeniyle uyumlu olduğunu gösteren ikinci taraf görüşünü, ihraç tavanına ilişkin diğer bilgi ve belgelerle birlikte Kurula sunmalıdır.

· Tüm bu belgeler, ihraç belgesi veya izahname onay başvurusu sırasında Kurula iletilmelidir.

5. Kamuyu Aydınlatma Platformu (“KAP”) Bildirim

· Çerçeve belgesi ve ikinci taraf görüşü KAP’a bildirilir.

NOT: Bu Rehber kapsamında yapılacak ihraçlarda, Kuruldan ayrı bir ihraç tavanı alınması gerekmektedir.

İhraçtan Elde Edilecek Fonun Kullanımı

· Yeşil borçlanma aracı ihracından elde edilen fonların en kısa sürede yeşil projeler için kullanılması zorunludur. Bu süre, çerçeve belgesinde açıkça belirtilmelidir.

· Fonların yeşil projelerin yeniden finansmanı için kullanılacak olması durumunda, bu fonların nasıl dağıtılacağına dair tahminler yapılmalı ve çerçeve belgesinde açıklanmalıdır. Ayrıca, hangi yatırımların veya projelerin yeniden finanse edileceği belirtilmelidir.

· Yeniden finanse edilen yeşil projelere dair araştırma, geliştirme ve diğer destekleyici harcamaların finanse edilebilmesi için bu harcamaların yapıldığı tarih veya belirleyici tarihler çerçeve belgesinde açıklanmalıdır. Geriye dönük inceleme süresi 36 ayı geçmemelidir.

· Elverişli Yeşil Proje listesi sınırlı olmamak üzere aşağıdadır:

- Yenilenebilir enerji

- Enerji verimliliği

- Kirliliğin önlenmesi ve kontrolü

- Yaşayan doğal kaynaklar ve arazi kullanımının çevresel sürdürülebilir yönetimi

- Karasal ve su biyoçeşitliliğinin korunması

- Temiz ulaşım

- Sürdürülebilir su ve atık su yönetimi

- İklim değişikliğine uyum

- Eko-verimli ve/veya döngüsel ekonomiye uyarlanmış ürünler, üretim teknolojileri ve süreçleri

- Bölgesel, ulusal veya uluslararası kabul görmüş standartlar veya sertifikaların gerekliliklerini karşılayan yeşil binalar

NOT: AND Pastel sitesi “LEED NC” standartlarına uygun yeşil bina sertifiaksına sahiptir.

NOT: İhraççılar, Paris İklim Anlaşması hedefleriyle uyumlu net sıfır emisyon stratejisini destekleyen projeleri finanse ederken, kamuyu aydınlatma ve iklim dönüşüm stratejileri konusunda ICMA İklim Dönüşümü Finansmanı El Kitabı'ndan[15] faydalanabilirler.

Proje Değerlendirme ve Seçme Süreci

Aşağıdaki listenen bilgiler ihraççı tarafından çerçeve belgesi ile yatırımcılara açıklanır:

• İhraççı, seçilen yeşil projelerin SKA’lar ve Paris İklim Anlaşması gibi uluslararası taahhütlerle ilişkisini yatırımcılara açıklar.

• Proje Türü Belirlenir. İhraç edilen projelerin hangi yeşil proje türüne girdiğini ve bunun nasıl belirlendiğini çerçeve belgesinde belirtir.

• Yeşil projelerin seçiminde kullanılan niteliksel ve niceliksel etki ölçütleri, projelerin çevresel amaçlara katkısını göstermek için açıklanır.

• Yeşil projelerde olası çevresel ve sosyal risklerin belirlenmesi ve yönetilmesi için uygulanan süreçlere dair bilgi sağlanır.

• Projelerin, ihraççının çevresel sürdürülebilirlik hedefleri, stratejisi ve politikasıyla uyumu açıklanır.

• Özel proje türleri için kilit performans göstergeleri ve projelerde olumsuz etkileri azaltmaya yönelik uygulamalar belirlenir.

İhraçtan Elde Edilen Fonun Yönetimi:

1. Fon Yönetimi Süreci:

1. Yeşil borçlanma aracı tedavülde olduğu sürece, elde edilen net fon bakiyesi, elverişli yeşil projelere tahsis edilerek yönetilir.

2. İhraççı, henüz kullanılmamış fonların nasıl yönetileceğini[16] çerçeve belgesinde kamuya açıklamak zorundadır.

3. Fonlar, her bir ihraç için ayrı ayrı[17] ya da birden fazla yeşil borçlanma aracı için toplulaştırılarak[18] yönetilebilir.

2. Fon Takibi ve İzleme:

· Elde edilen fonların yönetimi, her bir yeşil borçlanma aracı ihracı için ayrı bir muhasebe hesabı açılarak veya birden fazla yeşil borçlanma aracı için toplu bir hesap oluşturularak takip edilebilir.

· Fon hareketleri, elverişli yeşil projelere yönelik kullanıldığına dair kayıtlar tutulmalıdır.

· İhraççı, fonların başka amaçlarla kullanılmadığını ve her türlü kaydın dahili bir izleme yöntemi ile güvence altına alındığını belgelemelidir.

Raporlama

• İhraççılar, ihraç tarihinden itibaren yılda bir kez ve fonun tamamı kullanıldıktan sonra, fon kullanımına dair güncel bilgileri ve önemli gelişmeleri raporlar.

• Bu raporlar, ihraççının KAP üyesi olması durumunda KAP'ta ve ihraççının internet sitesinde kamuya açıklanır.

• İhraççılar, yılda bir kez ve fonun tamamı kullanıldıktan sonra, çevresel etkileri etki raporu kapsamında KAP'ta ve internet sitesinde açıklar.

• Fon kullanımı raporlaması ve etki raporlaması, fon tutarının tamamı kullanılana kadar yapılır.

NOT: Etki Raporu, projelerin tahmini ve/veya gerçekleşen etkileri şeffaf bir şekilde açıklanmalıdır. Niteliksel ve mümkünse niceliksel performans ölçütleri (örneğin enerji kapasitesi, sera gazı emisyonlarının azaltılması) kullanılmalı ve kullanılan metodoloji belirtilmelidir. Niceliksel veriler yoksa, bu durum raporda açıklanmalı ve diğer değerlendirmelerle desteklenmelidir.

Dış Değerlendirme[19]

1. İkinci Taraf Görüşü

• Bağımsız bir çevre uzmanı kuruluş, ihraççının yeşil borçlanma aracı çerçeve belgesini değerlendirir.

• Bu kuruluş, danışmanlık aldığı kuruluştan bağımsız olmalıdır.

• Görüş, ihracın düzenleyici çerçeve ve uluslararası standartlara uyumunu değerlendirir ve çevresel hedefler, stratejiler ve riskler hakkında incelemeler yapabilir.

2. Doğrulama

• İhraççı, çevresel ölçütler ve sürdürülebilirlik hedeflerine uyum sağladığını doğrulayan bağımsız bir hizmet alabilir.

• Doğrulama, ihracın düzenleyici çerçeve ve uluslararası standartlarla uyumunu inceler.

• Fon kullanımına dair dahili izleme, çevresel etki beyanı veya raporlama gibi işlemler de doğrulama olarak kabul edilir.

3. Sertifikasyon

• İhraççı, yeşil borçlanma aracını, çerçeve belgesini ve fon kullanım koşullarını tanınmış bir yeşil standarda veya etikete uygun olarak sertifikalandırabilir.

• Bu sertifikasyon, nitelikli ve listelenmiş üçüncü taraflar tarafından belirlenen ölçütlere uyum testi ve doğrulaması ile yapılır.

4. Yeşil Borçlanma Aracı Puanlama/Derecelendirme

• İhraççı, yeşil borçlanma aracı ve ilgili koşulları, uzmanlaşmış kuruluşlar tarafından puanlama veya derecelendirme hizmeti alarak değerlendirebilir.

• Bu puanlama, çevresel riskleri yansıtan kredi derecelendirmelerinden farklı bir metodolojiye dayanır.

[1]https://spk.gov.tr/data/63a17b1a8f95db0fa40e3309/s%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilirlik%20ilkeleri%20uyum%20cercevesi.pdf

[2] “Uy ya da açıkla” prensibi gereği.

[3] https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=19225&mevzuatTur=Teblig&mevzuatTertip=5

[4] ISO 14001 standardı.

[5] Kapsam 1 Doğrudan Sera Gazı Emisyonu Bir kuruluşun sahip olduğu veya kontrol ettiği sera gazı kaynaklarından salınan sera gazı emisyonu.

- Sabit yakma ( kazan, fırın, türbin, ısıtıcı, incinerator, motor vb)

- Mobil yakma (otomobil, kamyon, gemi, uçak vb)

- Proses emisyonu (Çimento üretiminde kalsinasyon kaynaklı CO2, petrokimya endüstrisinde katalitik kraking prosesinden kaynaklı CO2, alüminyum ergitmede PFC (Perflorokarbon) emisyonu gibi)

- Kaçak emisyonlar (ekipman bağlantılarından, atıksu arıtma tesisi, soğutma kuleleri, gaz işleyen tesisler vb. kaçaklar)

Kapsam 2 Enerji dolaylı sera gazı emisyonu Bir kuruluş tarafından dışarıdan tedarik edilerek tüketilen elektrik, ısı veya buharın üretilmesi sırasında oluşan sera gazı emisyonu

Kapsam 3 Diğer dolaylı sera gazı emisyonu Enerji dolaylı sera gazı emisyonundan başka, bir kuruluşun faaliyetlerinin bir sonucu olarak başka kuruluşların sahip olduğu veya kontrol ettiği sera gazı kaynaklarından ortaya çıkan sera gazı emisyonu

[6] “Carbon Disclosure Project” Resmi adıdır.

[7] https://cdpturkey.sabanciuniv.edu/tr

[8] “ Global Reporting İnitiative”

[9] Materiality

[10] https://www.globalreporting.org/

[11] “International Integrated Reporting Council”

[12] http://www.entegreraporlamatr.org/tr/images/pdf/IIRC-TR.pdf

[13] https://spk.gov.tr/data/6231ce881b41c612808a3a1c/b2d06c64099c9e7e8877743afc7d2484.pdf

[14] https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18452&mevzuatTur=Teblig&mevzuatTertip=5

[15] https://www.icmagroup.org/assets/documents/Sustainable-finance/Translations/Turkish-CTFH2020-12-080321.pdf

[16] kısa vadeli finansal araçlarda ve likit varlıklarda değerlendirilme esaslarını

[17] tek bir yeşil borçlanma aracı bazında

[18] portföy yaklaşımı

[19] https://www.icmagroup.org/sustainable-finance/external-reviews/